Tư vấn hướng nghiệp 1:1 cùng chuyên gia – Định hướng đúng từ hôm nay

Khám phá tư vấn hướng nghiệp 1:1 giúp học sinh hiểu rõ năng lực, chọn ngành đúng, phụ huynh yên tâm đồng hành cùng con trên hành trình tương lai.

Theo khảo sát của Bộ Giáo dục & Đào tạo, gần 40% sinh viên Việt Nam cảm thấy mình chọn sai ngành sau năm học đầu tiên. Con số ấy không chỉ là thống kê khô khan, mà là những tháng ngày bế tắc, chán nản và hoang mang của rất nhiều bạn trẻ – những người từng nghĩ rằng chỉ cần “chọn ngành hot” là đủ.

1. Khi con bạn cần hơn một buổi định hướng đại trà

Mỗi mùa tuyển sinh trôi qua, hàng nghìn học sinh lại bước vào ngã rẽ quan trọng nhất của tuổi 18 – chọn ngành, chọn nghề, chọn tương lai. Thế nhưng, không ít bạn vẫn loay hoay giữa những câu hỏi quen thuộc: “Con nên học gì?”, “Nghề nào mới phù hợp với con?”, “Liệu con có đủ giỏi để theo đuổi ngành mình thích?”
Theo khảo sát của Bộ Giáo dục & Đào tạo, gần 40% sinh viên Việt Nam cảm thấy mình chọn sai ngành sau năm học đầu tiên. Con số ấy không chỉ là thống kê khô khan, mà là những tháng ngày bế tắc, chán nản và hoang mang của rất nhiều bạn trẻ – những người từng nghĩ rằng chỉ cần “chọn ngành hot” là đủ.

Với phụ huynh, định hướng nghề cho con là một bài toán khó. Cha mẹ nào cũng mong con có tương lai ổn định, nhưng giữa hàng trăm lựa chọn nghề nghiệp mới, làm sao để biết điều gì thật sự phù hợp với con mình?

Đó là lý do vì sao tư vấn hướng nghiệp 1:1 cùng chuyên gia ra đời – một hành trình cá nhân hóa, nơi học sinh được lắng nghe, được hiểu, và được định hướng nghề dựa trên chính tiềm năng thật của bản thân. Không còn những buổi nói chuyện chung chung, mà là sự đồng hành cụ thể, giúp con tìm thấy con đường học tập và nghề nghiệp phù hợp nhất.

>>> Xem thêm: Top 3 bài test tính cách định hướng nghề nghiệp được dùng nhiều nhất hiện nay

2. Vì sao học sinh cần tư vấn hướng nghiệp cá nhân hóa?

Ở lứa tuổi 15–18, mỗi lựa chọn đều có thể ảnh hưởng đến cả hành trình tương lai. Thế nhưng, không phải học sinh nào cũng thực sự hiểu rõ mình hợp với nghề gì, mạnh ở điểm nào, hay nên theo đuổi hướng đi ra sao. Nhiều phụ huynh dù hết lòng quan tâm vẫn loay hoay giữa “nên để con tự chọn” hay “nên định hướng giúp con”.
Trong khi đó, thị trường việc làm đang biến động từng ngày – những nghề được xem là “ổn định” hôm nay có thể lỗi thời chỉ sau vài năm.

Vì vậy, hướng nghiệp cá nhân hóa – đặc biệt là tư vấn 1:1 – đang trở thành xu hướng cần thiết, giúp mỗi học sinh có cơ hội khám phá bản thân một cách khoa học, khách quan và thực tế hơn bao giờ hết.

2.1. Thực trạng định hướng nghề nghiệp hiện nay

Trong bối cảnh xã hội thay đổi nhanh chóng, việc chọn sai ngành không còn là chuyện hiếm. Theo khảo sát của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực TP.HCM, gần 35% sinh viên năm nhất thừa nhận chọn ngành theo cảm tính, trong đó nhiều bạn chọn theo “ngành hot” hoặc lời khuyên từ người thân, mà chưa từng tìm hiểu sâu về nghề.

Hệ quả là mỗi năm, hàng nghìn sinh viên bỏ học giữa chừng hoặc phải học lại từ đầu. Điều này không chỉ khiến các em mất phương hướng, mà còn gây áp lực tài chính và tinh thần cho cả gia đình.
  Đây chính là “khoảng trống” mà hướng nghiệp cá nhân hóa ra đời để lấp đầy – giúp học sinh chọn đúng ngay từ đầu.

2.2. Khi học sinh không thực sự hiểu chính mình

Nhiều học sinh THPT hiện nay có học lực tốt nhưng chưa hiểu rõ năng lực, tính cách và giá trị bản thân.

• Có em thích vẽ nhưng sợ “học Mỹ thuật không có việc làm”.
• Có em đam mê máy tính nhưng lại bị ép thi Y vì “nghề bác sĩ ổn định hơn”.
• Cũng có em hoàn toàn không biết mình muốn gì, chỉ học theo bạn bè để “đỡ lạc lõng”.

Sự thiếu tự nhận thức này khiến các em dễ đánh đồng đam mê với sở thích nhất thời, hoặc ngộ nhận khả năng của mình. Tư vấn hướng nghiệp 1:1 chính là quá trình để các em soi chiếu lại bản thân – thông qua bộ công cụ trắc nghiệm, phân tích tâm lý, và những cuộc trò chuyện sâu sắc.

2.3. Góc nhìn từ phụ huynh: Khi yêu thương trở thành áp lực

Không ít phụ huynh vẫn giữ quan điểm “cha mẹ đi trước, hiểu đời hơn con”, nên thường định hướng sẵn nghề nghiệp mà họ cho là an toàn. Tuy nhiên, thị trường lao động hiện nay đã khác xưa: hàng trăm ngành nghề mới xuất hiện, yêu cầu kỹ năng thay đổi liên tục.
Nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm của thế hệ trước, con có thể đánh mất cơ hội phát triển trong những lĩnh vực mới mẻ như công nghệ dữ liệu, thiết kế trải nghiệm, sáng tạo nội dung số, hay kinh tế xanh.

Tư vấn hướng nghiệp 1:1 không chỉ giúp học sinh nhìn rõ bản thân, mà còn giúp phụ huynh hiểu con từ góc nhìn khoa học, giảm bớt mâu thuẫn và cùng nhau lập kế hoạch nghề nghiệp phù hợp.

2.4. Kết nối giữa mong muốn và năng lực thật sự

Tư vấn hướng nghiệp cá nhân hóa chính là cầu nối giữa “con muốn gì” và “con có thể làm được gì”.
Khi học sinh được lắng nghe và phân tích cặn kẽ, các em không chỉ chọn đúng ngành học, mà còn biết mình đang đi đâu và vì sao lại chọn con đường đó.

Một buổi tư vấn 1:1 đôi khi không chỉ thay đổi hướng đi nghề nghiệp, mà còn thay đổi cả cách một đứa trẻ nhìn nhận giá trị của bản thân.

🎓Học hỏi từ bài viết hay:  Top 10 ngành nghề triển vọng cho GenZ giai đoạn 2025 – 2035

3. Tư vấn hướng nghiệp 1:1 khác với tư vấn nhóm hoặc bài test online?

3.1. Khái niệm dễ hiểu về tư vấn hướng nghiệp 1:1

Tư vấn hướng nghiệp 1:1 là quá trình định hướng cá nhân giữa học sinh và chuyên gia hướng nghiệp, trong đó mọi thông tin, phân tích và gợi ý được cá nhân hóa hoàn toàn dựa trên hồ sơ của từng học sinh.
Khác với các buổi nói chuyện chung hoặc bài kiểm tra trắc nghiệm đơn lẻ, hình thức 1:1 tập trung vào việc khám phá con người thật của học sinh — bao gồm năng lực học tập, tính cách, sở thích, giá trị sống và môi trường nghề nghiệp phù hợp.

Mục tiêu không chỉ là “chọn ngành”, mà là xây dựng một lộ trình nghề nghiệp dài hạn, giúp học sinh biết mình cần chuẩn bị gì cho tương lai 3–5 năm tới.

3.2. So sánh giữa ba hình thức tư vấn hướng nghiệp phổ biến

Để phụ huynh và học sinh dễ hình dung, bảng dưới đây tổng hợp sự khác biệt giữa bài test online, buổi tư vấn nhóm và tư vấn hướng nghiệp 1:1:

Có thể thấy, tư vấn 1:1 tuy tốn thời gian hơn, nhưng là lựa chọn tối ưu cho học sinh đang ở giai đoạn quan trọng của việc chọn ngành và định hướng tương lai.

3.3. Giá trị cốt lõi của hình thức tư vấn 1:1

• Cá nhân hóa tuyệt đối: Mỗi học sinh có câu chuyện, năng lực và hoàn cảnh riêng, vì vậy buổi tư vấn 1:1 giúp “đo ni đóng giày” lộ trình học tập và nghề nghiệp.
• Phản hồi trực tiếp: Học sinh được giải đáp ngay các thắc mắc: “Con có hợp ngành này không?”, “Nếu học dở Toán có theo Công nghệ thông tin được không?”
• Phụ huynh được đồng hành: Cha mẹ hiểu rõ hơn về tiềm năng và giới hạn của con, từ đó hỗ trợ con đúng cách, không còn áp đặt.
• Lộ trình cụ thể: Sau buổi tư vấn, học sinh nhận bản hướng dẫn hoặc kế hoạch 3–5 năm gồm ngành học, trường học, kỹ năng cần phát triển.

3.4. Ví dụ thực tế tư vấn hướng nghiệp 1:1

Một học sinh lớp 12 từng yêu thích tiếng Anh nhưng không biết nên chọn ngành gì. Sau khi trải qua buổi tư vấn 1:1, em được xác định thuộc nhóm “người định hướng giao tiếp – sáng tạo (Enterprising–Artistic)” theo mô hình Holland.
Kết quả: thay vì theo ngành “Ngôn ngữ Anh” chung chung, em chọn hướng đi rõ ràng hơn – Truyền thông quốc tế, phù hợp với sở thích, tính cách và năng lực.

Mỗi học sinh là một “bản đồ tiềm năng” riêng biệt. Tư vấn hướng nghiệp 1:1 giúp các em đọc được bản đồ ấy – và tự tin bước đi trên hành trình của chính mình.

🎓Học hỏi từ bài viết hay: Định hướng nghề giáo viên dạy Toán: Lộ trình chi tiết, kỹ năng và cơ hội phát triển

4. Quy trình buổi tư vấn hướng nghiệp 1:1

Một buổi tư vấn hướng nghiệp 1:1 không chỉ là cuộc trò chuyện ngắn giữa học sinh và chuyên gia, mà là một quá trình khai phá toàn diện về năng lực, sở thích, giá trị sống và mục tiêu tương lai.
Dưới đây là quy trình thường thấy trong một buổi tư vấn chuyên nghiệp – gồm 5 bước liền mạch, giúp học sinh đi từ “chưa biết mình hợp gì” đến “hiểu rõ hướng đi phù hợp nhất”.

4.1. Bước 1 – Tìm hiểu học sinh trước buổi tư vấn

Trước khi bắt đầu, học sinh sẽ được yêu cầu hoàn thiện phiếu thông tin cá nhân. Mục đích không phải để “điền cho có”, mà để chuyên gia hiểu rõ bức tranh tổng thể về con:

• Thành tích học tập và các môn học yêu thích
• Hoạt động ngoại khóa hoặc sở thích nổi bật
• Mức độ tự tin, khả năng giao tiếp, phong cách học tập
• Dự định tương lai nếu có (ví dụ: “con muốn đi du học ngành thiết kế”)

Song song, phụ huynh cũng có thể chia sẻ góc nhìn riêng, như thói quen học tập, tính cách nổi bật của con hay kỳ vọng trong tương lai.
Sự kết hợp hai nguồn thông tin giúp chuyên gia xác định điểm giao giữa khả năng thực tế và mong muốn cá nhân – nền tảng để bước vào phần phân tích sâu hơn.

4.2. Bước 2 – Phân tích kết quả trắc nghiệm và hồ sơ năng lực

Ở bước này, học sinh sẽ được trải qua các bài trắc nghiệm tâm lý – nghề nghiệp khoa học, phổ biến như:

• Holland (RIASEC): xác định nhóm nghề phù hợp dựa trên sở thích.
• MBTI: nhận diện tính cách, cách làm việc và giao tiếp.
• Multiple Intelligences hoặc VARK: phân tích kiểu học tập hiệu quả nhất.
  

Điểm khác biệt của tư vấn 1:1 là chuyên gia không chỉ đọc kết quả, mà giải thích ý nghĩa thực tiễn của từng chỉ số.
Ví dụ: nếu kết quả Holland của con thiên về nhóm “Investigative” (phân tích, nghiên cứu), chuyên gia sẽ gợi mở những hướng đi như Khoa học dữ liệu, Kỹ thuật sinh học hay Phân tích thị trường – thay vì chỉ nói “con hợp ngành khoa học”.
Nhờ vậy, mỗi học sinh sẽ hiểu vì sao mình phù hợp, chứ không chỉ “nghe nói hợp”.

🎓Học hỏi từ bài viết hay: Bí quyết tham vấn chọn nghề và định hướng học tập hiệu quả năm 2025

4.3. Bước 3 – Trò chuyện và khai thác chuyên sâu

Đây là phần cốt lõi của buổi hướng nghiệp.
Chuyên gia đặt ra chuỗi câu hỏi mở để khơi gợi suy nghĩ của học sinh:

• “Nếu không bị giới hạn về điểm số hay tiền bạc, con sẽ chọn làm gì?”
• “Khi đạt được thành công, con muốn được công nhận vì điều gì?”
• “Có khi nào con thấy mình giỏi một việc mà ít người nhận ra không?”
  

Những câu hỏi này giúp học sinh tự nhìn lại bản thân, còn phụ huynh (nếu tham gia) sẽ có dịp hiểu con theo cách mới mẻ hơn – không chỉ qua điểm số, mà qua giá trị và động lực bên trong.

Một buổi tư vấn hiệu quả có thể khiến học sinh thay đổi cách nhìn về chính mình — từ “con không biết chọn ngành nào” sang “con biết mình muốn gì và vì sao”.

4.4. Bước 4 – Xây dựng lộ trình học tập và nghề nghiệp cá nhân hóa

Sau khi có đầy đủ dữ liệu, chuyên gia sẽ cùng học sinh xây dựng bản kế hoạch 3–5 năm, bao gồm:

• Ngành học trọng tâm phù hợp nhất và 2–3 ngành dự phòng
• Nhóm trường hoặc khối thi gợi ý tương ứng với năng lực
• Các kỹ năng cần phát triển: kỹ năng mềm, ngoại ngữ, tin học, sáng tạo hoặc trải nghiệm xã hội
• Hoạt động nên tham gia: CLB, cuộc thi, khóa học bổ trợ để hoàn thiện hồ sơ cá nhân

Điểm đặc biệt là kế hoạch này không cứng nhắc, mà linh hoạt theo từng giai đoạn học tập. Học sinh có thể điều chỉnh mục tiêu khi hiểu bản thân sâu hơn hoặc khi thị trường nghề nghiệp thay đổi.

4.5. Bước 5 – Phản hồi và đồng hành sau tư vấn

Sau buổi tư vấn, học sinh sẽ nhận bản tổng hợp định hướng cá nhân – trong đó ghi rõ:

• Điểm mạnh – điểm cần cải thiện
• Ngành nghề tiềm năng
• Gợi ý hành động trong 3–6 tháng tới

Phụ huynh được khuyến khích theo dõi và hỗ trợ con theo đúng nhịp độ phát triển, thay vì áp đặt hoặc so sánh.
Một số trung tâm chuyên nghiệp còn tổ chức buổi tái tư vấn định kỳ sau 6–12 tháng, để cập nhật định hướng khi con thay đổi sở thích hoặc đạt bước tiến mới trong học tập.

5. Lợi ích thực tế khi học sinh được tư vấn hướng nghiệp 1:1

Việc chọn nghề tưởng chừng đơn giản — nhưng thực tế lại là quyết định có ảnh hưởng lâu dài nhất trong tuổi trẻ. Một buổi tư vấn hướng nghiệp 1:1, nếu được thực hiện đúng cách, có thể giúp học sinh chuyển hướng tư duy từ “học cho có bằng” sang “học để đi đúng con đường của mình”.
Dưới đây là những lợi ích nổi bật nhất mà cả học sinh và phụ huynh nhận được từ hình thức tư vấn cá nhân hóa này.

5.1. Học sinh hiểu sâu về bản thân – bước đầu tiên để chọn đúng

Rất nhiều học sinh hiện nay đang “học mà không biết để làm gì”. Tư vấn hướng nghiệp 1:1 giúp các em hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu, năng lực tự nhiên và sở thích thật sự.

• Các bài trắc nghiệm chỉ là nền tảng, điều quan trọng hơn là cách phân tích kết quả và liên hệ thực tế.
• Thông qua trò chuyện, học sinh được “soi chiếu” với những ví dụ nghề nghiệp cụ thể, nhờ đó tự tin hơn trong việc ra quyết định.

Ví dụ: Một bạn nữ lớp 11 từng nghĩ mình phù hợp với nghề y vì thích “giúp người khác”. Nhưng khi được phân tích sâu, chuyên gia nhận ra bạn có năng lực thuyết phục, sáng tạo nội dung, hợp hơn với tâm lý học truyền thông hoặc nhân sự – vẫn giúp người, nhưng bằng cách khác.
Đó là sức mạnh của hiểu mình một cách đúng đắn.

5.2. Giúp phụ huynh hiểu con – đồng hành thay vì áp đặt

Nhiều bậc cha mẹ chỉ mong con “chọn nghề ổn định”, nhưng không hiểu rằng sự ổn định hôm nay có thể trở thành rào cản mai sau.
Thông qua buổi tư vấn 1:1, phụ huynh được lắng nghe góc nhìn của chuyên gia độc lập, từ đó hiểu vì sao con chọn hướng đi khác với kỳ vọng ban đầu.

Quan trọng hơn, phụ huynh học được cách đồng hành cùng con dựa trên dữ liệu và sự thấu hiểu, thay vì cảm tính.
Điều này giúp mối quan hệ cha mẹ – con cái trở nên hài hòa, tôn trọng và tin tưởng hơn, nhất là trong giai đoạn chuyển cấp hoặc thi đại học.

5.3. Có lộ trình rõ ràng – giảm áp lực, tăng động lực

Sau buổi tư vấn, học sinh không chỉ “biết chọn ngành gì” mà còn có kế hoạch học tập cụ thể.
Khi có lộ trình rõ ràng, các em sẽ:

• Biết cần đạt điểm số bao nhiêu cho từng trường mục tiêu
• Xác định môn học trọng tâm, tránh dàn trải
• Có định hướng phát triển kỹ năng mềm và hoạt động ngoại khóa để làm đẹp hồ sơ

Điều này giúp giảm căng thẳng vì “không biết học để làm gì”, đồng thời tạo động lực học tập mạnh mẽ hơn

5.4. Giúp học sinh xây dựng tư duy nghề nghiệp sớm

Không dừng lại ở việc chọn ngành, tư vấn hướng nghiệp 1:1 còn giúp học sinh xây dựng tư duy nghề nghiệp bền vững:

• Biết rằng nghề nghiệp là hành trình phát triển liên tục, không phải một lựa chọn cố định.
• Học cách cập nhật kỹ năng mới để thích ứng với thị trường lao động.
• Hiểu rằng thành công không chỉ đến từ ngành học “hot”, mà từ việc chọn đúng thứ phù hợp với bản thân.

6. Khi nào nên cho con tham gia tư vấn hướng nghiệp 1:1?

Nhiều phụ huynh thường nghĩ “đợi con học lớp 12, gần thi đại học rồi tư vấn cũng chưa muộn”. Nhưng trên thực tế, đó lại là thời điểm đã quá gấp gáp. Khi áp lực thi cử, học thêm và chọn nguyện vọng đổ dồn cùng lúc, học sinh rất khó để bình tĩnh suy nghĩ về bản thân và nghề nghiệp.

Tư vấn hướng nghiệp 1:1 hiệu quả nhất khi diễn ra sớm, đúng thời điểm phát triển tâm lý và học tập của học sinh, giúp con có đủ thời gian điều chỉnh, trải nghiệm và chuẩn bị.

6.1. Giai đoạn lớp 8–9: Gieo hạt nhận thức đầu tiên

Đây là thời điểm học sinh bắt đầu hình thành nhận thức về bản thân và thế giới nghề nghiệp.

• Các em bắt đầu tò mò: “Lớn lên mình sẽ làm nghề gì?”, “Công việc đó làm những gì?”.
• Dù chưa đủ thông tin để chọn ngành, nhưng có thể bắt đầu nhận diện năng lực học tập, sở thích và tính cách nổi bật.

Buổi tư vấn ở giai đoạn này đóng vai trò như “định vị ban đầu” – giúp con hiểu bản thân, biết cách quan sát nghề nghiệp xung quanh và dần phát triển hướng đi dài hạn.
Phụ huynh cũng sẽ hiểu rõ con mạnh ở đâu để chọn môi trường THPT phù hợp (chuyên, công lập, song ngữ hoặc định hướng nghề sớm).

6.2. Giai đoạn lớp 10–11: Thời điểm vàng để định hướng chuyên sâu

Đây được xem là “giai đoạn vàng” để tư vấn hướng nghiệp 1:1, vì:

• Học sinh đã trải qua đủ trải nghiệm học tập để nhận ra điểm mạnh thật sự, không chỉ là sở thích thoáng qua.
• Đây cũng là lúc các em chọn tổ hợp môn học và định hướng khối thi đại học – những quyết định sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai.

Một buổi tư vấn 1:1 ở lớp 10–11 giúp học sinh:

• Hiểu rõ nhóm ngành phù hợp với năng lực.
• Chọn tổ hợp môn chính xác, tránh lãng phí thời gian học thêm không cần thiết.
• Bắt đầu xây dựng hồ sơ năng lực cá nhân nếu có dự định du học hoặc xét tuyển học bạ.

Nếu ví quá trình hướng nghiệp như trồng cây, thì lớp 10–11 chính là lúc “chăm và bón đúng cách” để cây phát triển đúng hướng.

6.3. Giai đoạn lớp 12: Củng cố và chọn nguyện vọng cụ thể

Khi đã đến lớp 12, học sinh bước vào giai đoạn “chốt” ngành và trường. Tư vấn 1:1 lúc này không còn là định hướng tổng thể, mà là tối ưu chiến lược thi và chọn nguyện vọng thông minh.
Chuyên gia sẽ giúp con:

• So sánh điểm mạnh cá nhân với yêu cầu từng ngành học.
• Lọc danh sách trường phù hợp với điểm dự kiến.
• Cân bằng giữa ước mơ và khả năng thực tế để tránh “đặt cược sai”.

Dù đến muộn vẫn hữu ích, nhưng tư vấn ở lớp 12 chỉ nên là bước củng cố, không phải lúc mới bắt đầu tìm hiểu nghề.

🎓Học hỏi từ bài viết hay: Cha Mẹ Định Hướng Nghề Nghiệp Cho Con Như Thế Nào Để Không Áp Đặt?

7. Cách chuẩn bị trước khi tham gia buổi tư vấn hướng nghiệp 1:1

Một buổi tư vấn hướng nghiệp 1:1 sẽ đạt hiệu quả cao nhất khi học sinh và phụ huynh chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi tham gia.
Sự chuẩn bị không chỉ giúp buổi gặp diễn ra trôi chảy hơn, mà còn giúp chuyên gia nắm được nhiều dữ liệu cá nhân chính xác hơn, từ đó đưa ra định hướng nghề nghiệp sát thực tế nhất.

Dưới đây là những bước quan trọng mà cả học sinh và cha mẹ nên thực hiện trước khi bắt đầu buổi tư vấn.

7.1. Chuẩn bị về tâm lý – Mở lòng và trung thực

Tư vấn hướng nghiệp không phải là buổi “kiểm tra” hay “phỏng vấn”.
Cả học sinh và phụ huynh nên đi với tâm thế cởi mở, trung thực và sẵn sàng chia sẻ.

• Học sinh không cần “trả lời đúng ý chuyên gia”, mà hãy nói thật về cảm xúc, thói quen học tập, sở thích hay cả những điều mình chưa tự tin.
• Phụ huynh nên lắng nghe mà không phán xét, vì đôi khi những câu nói vô tình như “nghề đó khó xin việc lắm” có thể khiến con thu mình lại, làm giảm hiệu quả buổi tư vấn.
  

Một tâm thế thoải mái sẽ giúp chuyên gia hiểu được “con người thật” của học sinh, chứ không chỉ thấy “học sinh trên giấy tờ”.

7.2. Chuẩn bị thông tin – Càng rõ ràng, tư vấn càng chính xác

Trước buổi tư vấn, học sinh nên chuẩn bị sẵn một số dữ liệu cơ bản như:

• Kết quả học tập 2–3 năm gần nhất (điểm mạnh và yếu theo môn)
• Các hoạt động ngoại khóa, sở thích, dự án cá nhân hoặc CLB đã tham gia
• Ngành học, nghề nghiệp hoặc lĩnh vực từng quan tâm (nếu có)
• Môi trường học mong muốn: đại học trong nước, du học, học nghề, học song song…
  

Phụ huynh cũng nên chuẩn bị góc nhìn của mình về con, nhưng tránh biến buổi tư vấn thành “thảo luận của người lớn”. Thay vào đó, hãy chia sẻ như một người đồng hành, không phải “người quyết định”.

7.3. Chuẩn bị câu hỏi – Đừng ngại đặt vấn đề

Một buổi tư vấn 1:1 hiệu quả là buổi mà học sinh được chủ động đặt câu hỏi.
Dưới đây là gợi ý một số câu hỏi giúp khai thác sâu hơn:

• “Nếu con thích nhiều lĩnh vực cùng lúc, con nên chọn hướng nào?”
• “Làm sao để biết mình hợp nghề hay chỉ thích nhất thời?”
• “Ngành này có phù hợp với tính cách hướng nội/hướng ngoại của con không?”
• “Nếu học lực hiện tại chưa đủ, có lộ trình nào để cải thiện không?”
  

Phụ huynh có thể đặt các câu hỏi mang tính định hướng:

• “Nếu con có năng khiếu nghệ thuật nhưng điểm học trung bình, nên định hướng ra sao?”
• “Thị trường lao động 5–10 năm tới có xu hướng gì mới?”

Một buổi tư vấn thành công là khi cả con và cha mẹ đều có câu trả lời rõ ràng hơn về tương lai.

🎓Học hỏi từ bài viết hay: Top 10 xu hướng định hướng nghề nghiệp tương lai (2025 – 2030)

8. Kết luận: Hành trình tìm đúng hướng

Tư vấn hướng nghiệp 1:1 không chỉ là cuộc trao đổi ngắn ngủi, mà là bước khởi đầu cho hành trình định hình tương lai.
Trong thế giới thay đổi từng ngày, việc hiểu rõ bản thân và có người đồng hành định hướng đúng lúc là một khoản đầu tư giá trị hơn mọi tấm bằng.

Với học sinh, buổi tư vấn giúp các em nhìn ra điểm mạnh, sở thích và khả năng phát triển. Với phụ huynh, đó là cơ hội lắng nghe con sâu sắc hơn, từ đó cùng con chọn con đường phù hợp thay vì chọn thay con.

Nguyễn Cúc

FPT EDU

Hướng nghiệp cho học sinh giỏi khối A: Lộ trình chọn ngành, chọn nghề định hướng tương lai