Đề xuất bỏ xét học bạ tuyển sinh Đại học 2026? Giới hạn số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển Đại học

Bối cảnh và nội dung đề xuất mới nhất

Tại Hội nghị Giáo dục đại học sáng 18/9, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã nêu một số định hướng điều chỉnh trong công tác tuyển sinh những năm tới, trong đó đáng chú ý là đề xuất bỏ xét học bạ tuyển sinh Đại học 2026 và giới hạn số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển.

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, năm 2025 có đến 17 phương thức tuyển sinh đang được các cơ sở đào tạo áp dụng. Trong đó, phương thức xét học bạ chiếm 42,4%, xét bằng điểm thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%, còn lại 18,5% là các phương thức khác như đánh giá năng lực, chứng chỉ quốc tế…

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Tiến Thảo – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT) – cho rằng: “Đã đến lúc cần nhìn nhận toàn diện về việc có nên tiếp tục duy trì phương thức xét tuyển học bạ THPT trong giai đoạn tới hay không.”

Thực tế, nhiều trường đại học lớn đã “nói không” với xét học bạ trong mùa tuyển sinh 2025. Trong hơn 120 trường công bố phương thức tuyển sinh dự kiến, xu hướng loại bỏ hình thức xét học bạ đang gia tăng rõ rệt.

Quy định hiện hành về phương thức tuyển sinh đại học

Căn cứ pháp lý

Căn cứ Điều 6 Quy chế tuyển sinh đại học ban hành kèm theo Thông tư 08/2022/TT-BGDĐT, được sửa đổi bởi Thông tư 06/2025/TT-BGDĐT, quy định rõ về phương thức tuyển sinh hiện nay:

1. Quyền tự chủ của các cơ sở đào tạo

Các trường được quyền lựa chọn một hoặc nhiều phương thức tuyển sinh (thi tuyển, xét tuyển, hoặc kết hợp). Một ngành hoặc chương trình có thể áp dụng nhiều phương thức song song, miễn đảm bảo tiêu chí đánh giá minh bạch và công bằng.

2. Tiêu chí và nguyên tắc xét tuyển

Mỗi phương thức phải xác định rõ tiêu chí, cách tính điểm, điều kiện trúng tuyển. Trong đó:

• Điểm cộng, điểm thưởng, điểm khuyến khích không vượt quá 10% tổng điểm xét tuyển (tối đa 3 điểm trên thang điểm 30).

• Thí sinh đều có cơ hội đạt điểm tối đa, không ai được vượt quá ngưỡng tối đa kể cả khi tính ưu tiên.

Tin mới: Ngành hot mùa tuyển sinh 2025: Thí sinh 27 điểm vẫn trượt đại học!

Phương thức xét học bạ tuyển sinh Đại học 2026 có gì cần xem xét?

1. Quy định về xét học bạ hiện nay

Theo quy chế, khi sử dụng kết quả học tập THPT để xét tuyển, các trường phải:

• Dùng kết quả học tập cả năm lớp 12, với trọng số không dưới 25%.

• Tổ hợp môn xét tuyển phải có ít nhất 3 môn, trong đó Toán hoặc Ngữ văn chiếm ít nhất 25% trọng số.

• Từ năm 2026, các môn chung trong tổ hợp phải đóng góp tối thiểu 50% trọng số.

Điều này cho thấy, Bộ GD&ĐT đã siết chặt hơn điều kiện áp dụng xét học bạ, hướng đến chuẩn hóa đầu vào và giảm chênh lệch giữa các trường.

2. Nguyên nhân đề xuất bỏ xét học bạ

Có ba nguyên nhân chính khiến đề xuất này được đưa ra:

• Thứ nhất, điểm học bạ giữa các trường THPT thiếu tính đồng nhất, dễ dẫn đến tình trạng “lạm phát điểm”.

• Thứ hai, một số trường dựa quá nhiều vào xét học bạ, khiến chất lượng đầu vào không phản ánh đúng năng lực học sinh.

• Thứ ba, kết quả thi tốt nghiệp THPT ngày càng ổn định, khách quan hơn, có thể đảm nhận vai trò phương thức chính trong tuyển sinh.

Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục thành lập trường đại học công lập: Bỏ quy trình đề nghị “phê duyệt chủ trương thành lập hoặc cho phép thành lập

Đề xuất giới hạn số lượng nguyện vọng đăng ký xét tuyển

Song song với việc xem xét bỏ xét học bạ, Bộ GD&ĐT cũng đề xuất giới hạn số lượng nguyện vọng mà thí sinh được đăng ký trong kỳ tuyển sinh đại học.

Hiện nay, thí sinh không bị giới hạn nguyện vọng, dẫn đến tình trạng đăng ký hàng chục, thậm chí hàng trăm nguyện vọng, gây quá tải cho hệ thống xét tuyển và khó dự đoán tỷ lệ trúng tuyển.

Đề xuất mới hướng tới:

• Giới hạn số lượng nguyện vọng hợp lý (ví dụ 10–15 nguyện vọng).

• Khuyến khích thí sinh lựa chọn chiến lược rõ ràng, tập trung vào các ngành và trường phù hợp.

• Giảm gánh nặng cho công tác lọc ảo, xét tuyển tự động của Bộ và các trường.

Trách nhiệm và minh bạch trong công tác tuyển sinh

Theo quy định hiện hành, các cơ sở đào tạo đại học phải chịu trách nhiệm giải trình về:

• Căn cứ khoa học và thực tiễn khi lựa chọn phương thức tuyển sinh;

• Quy tắc quy đổi điểm và ngưỡng đầu vào;

• Phân tích, đối sánh kết quả học tập của sinh viên trúng tuyển các năm trước.

Điều này nhằm đảm bảo rằng, mọi phương thức – dù là thi tuyển hay xét học bạ – đều hướng đến tuyển chọn đúng người, đúng năng lực.

🔓 Xem ngay kiến thức tại đây: [Mới] Quy định mức học phí 2025-2026 mới nhất cho các gia đình

Đối tượng dự thi tốt nghiệp THPT 2025 liên quan đến công tác xét tuyển

Căn cứ Điều 19 Quy chế thi tốt nghiệp THPT (Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT), các đối tượng dự thi gồm:

1. Học sinh hoàn thành chương trình GDPT/GDTX trong năm tổ chức kỳ thi;

2. Người hoàn thành chương trình GDPT/GDTX nhưng chưa tốt nghiệp ở các năm trước;

3. Người đã có bằng tốt nghiệp THPT dự thi để lấy kết quả xét tuyển đại học;

4. Người có bằng trung cấp dự thi để lấy kết quả đăng ký xét tuyển sinh.

Đây là nhóm đối tượng trực tiếp chịu tác động nếu phương thức xét học bạ bị bãi bỏ hoặc điều chỉnh trong năm 2026.

Nhận định và hướng đi cho tuyển sinh Đại học 2026

Nếu bỏ xét học bạ tuyển sinh Đại học 2026 được thông qua, hệ thống tuyển sinh sẽ trở nên:

• Tập trung hơn vào kết quả thi tốt nghiệp và các bài đánh giá năng lực;

• Minh bạch hơn trong so sánh và xếp hạng thí sinh;

• Nhưng cũng đòi hỏi học sinh chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho kỳ thi cuối cấp.

Bên cạnh đó, việc giới hạn số lượng nguyện vọng đăng ký sẽ góp phần tối ưu hóa quy trình xét tuyển, giảm áp lực cho thí sinh và hệ thống quản lý.

Đề xuất bỏ xét học bạ tuyển sinh Đại học 2026 và giới hạn số lượng nguyện vọng đăng ký là những điều chỉnh đáng chú ý, thể hiện nỗ lực của Bộ GD&ĐT trong việc minh bạch hóa và chuẩn hóa công tác tuyển sinh. Dù còn cần thời gian để nghiên cứu và lấy ý kiến rộng rãi, nhưng nếu được áp dụng hợp lý, các thay đổi này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho một hệ thống tuyển sinh đại học công bằng, chất lượng và hiệu quả hơn.

FPT EDU

Nguồn: https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/ho-tro-phap-luat/de-xuat-bo-xet-hoc-ba-tuyen-sinh-dai-hoc-2026-de-xuat-gioi-han-so-luong-nguyen-vong-dang-ky-xet-tuy-660221-233487.html