[New] Sắp có thay đổi lớn trong nhân sự đại học: Bí thư Đảng ủy sẽ kiêm hiệu trưởng từ tháng 12

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chiều 24/10 cho biết đây là chủ trương theo Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Bộ đang xây dựng phương án để triển khai việc này ngay từ tháng 12. Bởi nếu đúng kế hoạch, bốn luật trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo (Luật Nhà giáo, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học sửa đổi, Luật Giáo dục nghề nghiệp) sẽ có hiệu lực ngày 1/1/2026.

“Việc triển khai bí thư kiêm người đứng đầu từ tháng 12 sẽ đảm bảo khi các Luật mới có hiệu lực, bộ máy mới được vận hành ngay, nhịp nhàng, không có khoảng trống”, ông Sơn nói, tại Hội nghị triển khai nghị quyết 71 do Đảng ủy Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

Phân tích cụ thể, ông cho biết khi các luật sửa đổi có hiệu lực, hội đồng trường đương nhiên kết thúc hoạt động. Về nguyên tắc, hiệu trưởng hoặc giám đốc các cơ sở giáo dục do hội trường bầu và đi theo nhiệm kỳ của hội đồng cũng hoàn thành trách nhiệm.

Tuy nhiên, để bảo đảm giai đoạn chuyển tiếp, các hiệu trưởng, giám đốc sẽ tiếp tục điều hành hoạt động của nhà trường cho đến khi có quyết định mới.

Ngoài ra, trước đây chức danh bí thư thường gắn với vị trí chủ tịch hội đồng trường. Thời gian tới, hội đồng trường không còn, bí thư cũng cần được sắp xếp lại vị trí công tác cho phù hợp, theo nguyên tắc quản lý của Đảng.

Nguyên tắc lựa chọn người đảm nhận vai trò bí thư kiêm người đứng đầu là dựa trên sự tín nhiệm của tập thể, đồng thời cơ quan chủ quản sẽ xem xét, quyết định người xứng đáng và phù hợp nhất. Các trường hợp đặc biệt sẽ do cơ quan chủ quản quyết định.

“Bộ sẽ có văn bản quy định và hướng dẫn đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, cách làm, cố gắng hoàn tất trong tháng 11 để thực hiện ngay trong tháng 12, đảm bảo đến những ngày đầu tiên của năm mới, bộ máy sẽ vận hành đúng theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 71”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng cho biết một trong các nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục trong thời gian tới là sắp xếp các cơ sở giáo dục.

Cả nước hiện có khoảng 200 trường đại học công lập thuộc hơn 60 đầu mối, trong đó Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý 60 trường, các bộ ngành hơn 100, còn lại thuộc địa phương. Số trường cao đẳng là hơn 400.

Phân tích chủ trương Bí thư Đảng ủy kiêm Hiệu trưởng đại học

Trong lộ trình đổi mới quản trị đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến triển khai sắp xếp nhân sự Bí thư Đảng ủy kiêm Hiệu trưởng tại các trường đại học công lập trong tháng 12 tới. Chủ trương này nhận được sự quan tâm đặc biệt của giới học thuật và dư luận xã hội, khi liên quan trực tiếp đến cơ chế quyền lực, quản trị và chất lượng tự chủ đại học.

1. Chủ trương “một người hai vai” trong bối cảnh đổi mới quản trị

Theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc Bí thư Đảng ủy kiêm Hiệu trưởng nhằm tinh gọn đầu mối, thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao hiệu quả quản trị trong các trường đại học. Mô hình này từng được thí điểm ở nhiều địa phương và một số cơ sở giáo dục, cho thấy kết quả ban đầu khá tích cực: giảm trung gian trong quá trình ra quyết định, tăng tính đồng bộ giữa công tác Đảng và quản lý hành chính.

Bộ Giáo dục cho rằng, khi người đứng đầu Đảng ủy đồng thời là Hiệu trưởng, các chủ trương về đào tạo, nghiên cứu, tổ chức cán bộ hay hợp tác quốc tế sẽ được triển khai nhanh hơn, tránh tình trạng “trên một đường, dưới một nẻo”.

2. Mặt lợi: Thống nhất lãnh đạo, tăng tính đồng bộ và trách nhiệm cá nhân

Thứ nhất, thống nhất trong chỉ đạo và điều hành.
Trước đây, nhiều trường gặp tình trạng “hai trung tâm quyền lực”: Đảng ủy có vai trò lãnh đạo toàn diện, còn Hiệu trưởng chịu trách nhiệm quản lý, điều hành. Nếu hai bên thiếu đồng thuận, quá trình ra quyết định dễ bị chậm, thậm chí xảy ra mâu thuẫn. Việc kiêm nhiệm giúp thống nhất tiếng nói, giảm xung đột nội bộ.

Thứ hai, tăng tính đồng bộ giữa công tác Đảng và chuyên môn.
Bí thư – Hiệu trưởng sẽ hiểu rõ cả hai mảng: đường lối chính trị và hoạt động học thuật – hành chính. Nhờ đó, việc triển khai nghị quyết của Đảng trong nhà trường gắn liền hơn với thực tiễn giảng dạy, nghiên cứu và phục vụ cộng đồng.

Thứ ba, rõ trách nhiệm cá nhân, tránh “đùn đẩy”.
Khi hai vai trò gộp lại, trách nhiệm được tập trung vào một người, giúp việc đánh giá, kiểm tra, giám sát trở nên minh bạch hơn. Cơ chế này có thể giúp nâng cao hiệu quả quản trị, giảm chi phí hành chính, đồng thời khuyến khích tính chủ động và trách nhiệm của người đứng đầu.

Thứ tư, phù hợp xu hướng tinh gọn bộ máy.
Chủ trương “nhất thể hóa” đã được Đảng triển khai ở nhiều cấp – từ trung ương đến địa phương – với mục tiêu giảm tầng nấc quản lý, tinh giản biên chế, đồng thời tạo sự thông suốt trong lãnh đạo. Việc áp dụng ở khối đại học là bước đi phù hợp với xu thế này.

3. Mặt hại

Kiêm hai chức vụ đồng nghĩa với việc đảm nhiệm khối lượng công việc và trách nhiệm khổng lồ. Nếu không có đội ngũ phó hiệu trưởng, phó bí thư đủ mạnh hỗ trợ, người đứng đầu có thể bị quá tải, ảnh hưởng đến hiệu quả lãnh đạo chung.

Kết luận

Chủ trương Bí thư Đảng ủy kiêm Hiệu trưởng là bước đi tất yếu trong quá trình đổi mới hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, nhằm tinh gọn tổ chức và nâng cao hiệu lực quản lý. Nhưng song song, cần có hành lang pháp lý chặt chẽ và cơ chế giám sát độc lập, để đảm bảo rằng quyền lực được sử dụng đúng mục đích – vì lợi ích phát triển của nhà trường và người học.

FPT EDU

Nguồn: https://vnexpress.net/bo-giao-duc-se-sap-xep-bi-thu-kiem-hieu-truong-dai-hoc-trong-thang-12-4955522.html